Bilim insanları pek yakında istedikleri DNA?ları ?hackleyerek? embriyo halindeki bebeğin hastalıklarını tedavi edebilecekler. CRISPR/Cas9 isimli teknik potansiyel olarak genetik kökenli hastalıkları tamamen ortadan kaldırabilir, hatta organ transplant kıtlığına bile çağre olabilir. İnsanlardaki genetik hastalıkların kökünden ortadan kaldırılması bir yana, bu tekniğin diğer potansiyel yaptırım alanları hayvanlardan geçebilecek hastalıkları da ortadan tamamıyla kaldırma potansiyeline sahip.
CRISPR/Cas sistemi öncelikle kendilerini virüs saldırılarından korumaya çalışan bakterilerde keşfedilmiş. Bakteriler öncelikle Cas9 adı verilen, belirli bölgelerdeki DNA?ları moleküler aşamada kesebilen bir protein. Moleküler makasıyla düşmanının DNA?sını kesen bakteri onu kendi genomuna ekliyor ve böylece aynı virüsle bir sonraki karşılaşmasında onu tanımlayabiliyor. Bu teknolojinin öncülerinden sayılan Berkeley Üniversitesi biyokimya profesörü Jennifer Doudna araştırmalarında farkettikleri bu biyolojik sistemi herhangi bir organizmanın DNA?sını değiştirmek için kullanabileceklerini farkettiler. Bilim insanları artık Cas9 moleküler makasını oynamak istedikleri genleri çıkarıp istedikleri başka bir genle değiştirmek için kullanmaya başladılar.
Fakat gen değiştirme, başka methodlarla elde edilen bir teknikti. CRISPR?ı önceki gen değiştirmelerden farklı ve özel kılan ise kullanımının detaylı bir biçimde belirginliği, sağladığı verimi ve esnekliği. Araştırmacılar önceden de kanser hücrelerini susturmak, ya da kalp damarlarını açmak için genlerle oynamaktaydılar. CRISPR ise bu süreci çok daha kolay hale getiriyor.
PubMed?den aldığımız bu gradikte yılda CRISPR üzerine yapılan yayınlama sayısında 2012?den bu yana inanılmaz bir artış olduğunu görebilirsiniz:
Bu sistem, Mendel?in kalıtım yasasını prensibinin aksine, mutasyona uğrayan genleri %100 bir sonraki jenerasyona aktarmakta. Yani bir grup sivri sinekten sıtma genleri kaldırılırsa, o sineklerin dağılıp genlerini gelecek nesillerine aktarmaları sonucu diğer nesillerde sıtmasız DNA?lara sahip olabilecekler. Yalnız bu değişikliğin besin zincirindeki etkileri düşünüldüğünden çok daha tesirli olabilir.Bir türde yapılan değişiklikler başka bir türlerin yok olmasına sebebiyet verebilir.
İnsan genlerinde yapılan değişiklikler, bir gün fiziksel olarak daha güçlü, zeki ve çekici süper insanların üretilmesinde kullanılabilir. Çin?de araştırmacılar 2015 yılında insan embriyolarında değişikler yapmaya başladılar bile. Henüz beklenilen sonuç alınmamış olmasına rağmen dünyanın dört bir yanında bu alanda yapılan araştırmaların meyvelerini verip iyi ya da kötü hayatlarımızı etkilemesi tam bir an meselesi.