Fransa bunu konuşuyor: Fransa’da herkes eşit midir?

2010 yılında ailem ile birlikte çok vahim bir trafik kazası geçirmiştim. Eyüp belediyesine ait bir servis aracı, bize – trafiğe kapalı sayılabilecek bir yerde – yandan büyük bir hızla gelip -Formüla 1 heveslisi bir belediye şoförü tarafından – yandan çarpmıştı. O araçtan sağ çıkmamız belki de bir mucizeydi.

İlk yapılan incelemede 8’de 8 servis aracı şoförü kusurlu bulunmuştu. Ancak sonrasında Fetö’cü polisler raporu değiştirmiş ve 8’de 8 beni kusurlu göstermişti. Evet o dönemde yargı, adalet, polis Fetö’cülerin elindeydi, ve Fetö’cü değilseniz yargıda Fetö’cülere karşı bir dava kazanmanız veya yargı sürecinin adil bir şekilde işlemesi tek kelimeyle imkansızdı. Bu süreç ben ve ailemde ülkemizdeki adalete olan inancımızı epey sarsmıştı.

Nitekim öyle de oldu, sadece stand-up yapan bir komedyen olarak değil, tiyatro oyunları yazan başarılı bir oyun yazarı olurken, bazen de başkalarının yazdığı oyunlarda oynuyor ve her seferinde oyunculuğuyla beğeni topluyordu.

Özel hayatı çalkantılı olan Pierre Palmade son dönemde biraz inzivaya çekilmiş ve gözlerden uzak bir yaşam sürmekteydi. Ta ki bir kaç hafta önce yaşanan trajediye kadar.

10 şubat akşamı Pierre Palmade’ın bir trafik kazasına neden olduğunu ve bu kazada ağır yaralılar olduğu haberlerini fransız basınından takip ettik. Olay fransız basınında son günlerin en önemli gündem maddelerinden biri oldu. Olayda ayrıca hamile bir kadının bebeğini kaybettiği ortaya çıktı ve yapılan incelemede komedyenin direksiyona geçmeden önce yoğun bir şekilde uyuşturucu madde aldığı anlaşıldı. Bu olayda özellikle yaralıların aileleri, Fransız komedyenin suçlu olduğunu ve adaletin gereğini yapması gerektiğini dile getiriyorlar.

Kazaya sebebiyet veren ve görünüşe bakılırsa %100 kusurlu olduğu söylenebilecek kişinin Fransa’da çok tanınmış biri olması, fransız tiyatrosunun «dahi çocuğu» olması ve bu kazayı uyuşturucu / ya da uyarıcı madde(ler) etkisi altında yapmış olması, bir başka deyişle kazada uyuşturucu kullanımının da bir faktör olduğunun ortaya çıkması, Fransa’ya uyuşturucu kullanımının toplumda yarattığı riskleri bir kez daha hatırlattı.

Özellikle de uyuşturucu kullanıp araç kullanmaya kalkışmanın sadece kullanıcıyı değil, aynı zamanda toplumda birçok kişiyi de etkileyebildiğini de gözler önüne serdi bu feci kaza. Tüm bunlara ek olarak bir trajedi ile sonuçlanan böylesine sorumsuz bir davranışın Pierre Palmade gibi toplum tarafından saygı gören, sanat camiasından biri tarafından yapılması, bu kaza haberinin yazılı ve görsel basında bu kadar yer almasına sebep oldu Fransa’da. Sıradan bir kaza değildi bu kaza.

Ardında karnındaki bebeğini yitirmiş bir anne adayı, pek çok kemiği kırılmış ve halen yoğun bakımda olan bir baba ve 6 yaşındaki çocuğu sıradan bir olay olamazdı Fransa’da, ancak medyanın bu kadar ilgisini çeken kazaya sebep olan şahsın Pierre Palmade olması ve kanında kokain ve daha pek çok illegal madde bulunması oldu.

Televizyonda Cyril Hanouna’nın sunduğu TPMP (bir önceki yazımızdan hatırlıyacaksınız) programa konuk olan aile ferdi Yüksel adında genç bir delikanlıdan (evet kazanın kurbanı olan ailenin Türkiye’den göç etmiş bir aile olduğunu öğreniyoruz) ailenin bu olaydan çok sarsıldığını ve basın mensuplarının yoğun ilgisinden rahatsız olduklarını ve bu yoğun ilgiyle kaza yapanın «önemli bir şahsiyet» olduğunu öğrendiklerini anlıyoruz. Akıcı fransızcasından ve görüntüsünden Yüksel’in Fransa’da doğup büyüyen bir z kuşağı olduğunu anlıyoruz. Pierre Palmade ismini hiç duymadığını, tanımadığını ifade ediyor. Z kuşağından bir gencin 55 yaşında bir komedyen, bir tiyatro yazarını tanımasını beklemiyoıruz tabi ve Yüksel’in ifadelerinden anlıyoruz ki aile için kazayı yapanın kim olduğunun hiçbir önemi yok, tam tersine ailenin endişesi Pierre Palmade’ın ünlü biri olmasından dolayı adaletin yavaş işleyeceği konusunda.

Nitekim Pierre Palmade hastanedeki tedavisinden sonra (evet kendisi de kazada yaralanmış) ve doğrudan hapise gitmek yerine mahkemeye kadar ev hapsinde olması bile fransız kamuoyunu ikiye bölmüş durumda. Tv’ye çıkan yorumcular/hukukçuların bir kısmı böyle bir suçu işleyen her kim olursa olsun Fransız yargısının ayrım yapmaksızın doğru kararı vereceğini Adalet’e güvenmek gerektiğini dile getirirken, mağdur ailenin avukatı Mourad Battikh* başta olmak üzere televizyon yorumcularının ve kamuoyunun bir kısmı kazadan sonra, Pierre Palmade’ın hastanedeki tedavisi bittikten sonra tutuklanmayıp şimdilik ev hapsinde olmasını «Pierre Palmade’a özel muamele mi yapılıyor?» sorusunu gündeme getirmekte.

Bu trajik kazaya sebep olan kişinin ünlü biri olması değil kazanın bu kadar gündemde Fransız basınında emeklilik yasası tartışmalarından sonra belki de en çok konuşulan konulardan biri oldu bu kaza. Kazada uyuşturucu kullanımının da bir faktör olduğunun ortaya çıkması, Fransa’da uyuşturucu kullanımının toplumda yarattığı riskleri bir kez daha hatırlattı. Uyuşturucu kullanımının sadece kullanıcıyı değil, aynı zamanda toplumda birçok kişiyi de etkileyebileceğini gözler önüne serdi, Pierre Palmade’ın sebep olduğu kaza.

Bu tür kullanımların özellikle de toplumun saygın kişileri gibi rol modeller tarafından yapılmasının, toplumun genç kesimlerine olumsuz bir örnek teşkil edebileceğini düşünüyor fransız kamuoyu. Şunu belirtmek gerekir ki Pierre Palmade, bir sanatçı ve kimseye rol modeli olmak gibi bir zorunluluğu yok, nitekim Z kuşağının neredeyse hiç tanımadığı bir isim.

Uyuşturucu madde kullanıyor olması hatta bağımlı olması tamamen kendi sorunu. Ancak bunların hiçbiri uyuşturucu madde etkisi altında direksiyona geçmesi, trafiğe çıkması ve masum bir ailenin hayatını karatmasını affedemez. Pierre Plamade’ın kız kardeşi yapmış olduğıu basın açıklamasında abisinin çok üzgün olduğunu, bu kazaya sebebiyet verdiği için büyük bir utanç duyduğunu ve aileden özür dilediğini, bu utancı hayatı boyunca taşıyacağını ve hatasının sonuçları ne olursa kabullendiğini aktarıyor. Bir nev’i «çekeceğim ceza neyse razıyım», «şeriatın kestiği parmak acımaz» gibisinden bir ifadeyle kamuoyunun karşısına çıkmak istiyor, ev hapsi ve bağımlılık tedavisine devam ederken.

Fransa’da genel beklenti ünlü kişilerin de yasaların önünde eşit olduğunu ve suç işledikleri takdirde cezalandırılmaları gerektiği yönünde. Sağduyu bize suçlu olan kişilerin, eylemlerinin sonuçlarına katlanmaları ve adaletin gereğini yapması gerektiğini hatırlatıyor. Ünlü komedyenin sosyal medya aracılığıyla yaptığı özür, bu durumu düzeltmek için yeterli değil. Yaralıların aileleri, ünlü komedyenin kazadan sonra hesap vermesini ve adaletin yerini bulmasını istiyor.

Ailenin avukatı Mourad Battikh’ın ifade ettiği gibi ailenin en büyük endişesi kazaya sebep olan kişinin şöhretinin yargı sürecini etkilemesi. Türkiye’den göç etmiş bu ailenin tek istediği «eşitlik» ilkesine uygun bir yargı süreci.

Fransız televizyonları ailenin Türkiye’den göç etmiş bir aile olduğuna daha doğrusu göçmen bir aile olduğuna – belki de etik olarak – fazla değinmiyor. Sadece bir kanalda dinlediğim yorum çok ilginçti ailenin beklentisi hakkında,haber şöyle diyordu: Hukuk’un olmadığı bir ülkeden Fransa’ya göç etmişler şimdi burada adaletin tecelli etmesini bekliyorlar.

* Adından «Murat Battikh» Türkiye’den göç etmiş bir ailenin çocuğu olduğunu düşünüyorum. Evet Murat Batık Pierre Palmade’ın yaptığı kazada mağdur ailenin avukatı. Kendisi «zor» davaları üstlenen Paris barosuna kayıtlı önemli bir avukat. Ben biraz Münevver Karabulut davasıyla tüm Türkiye’nin ekranlardan tanıdığı Rezan Epözdemir’e benzetiyorum. Köken olarak türk değil Kuzey Afrika ülkelerinin birinden gelen bir ailenin çocuğu olması büyük bir olasılık. Fransız televizyonlarında sıkça görülen bir sima. Fransa’nın en medyatik avukatı desek yerindedir.Eğitim hayatına standart bir hukuk eğitimiyle başlıyor, 30’lu yaşlarda «sihirli bir dokunuşla» çok hızlı yükseliyor kariyer basamaklarında. Ama tabi bu başka bir yazı konusu olur:)

Hutopia olarak yaralı kazazedelere acil şifalar diliyoruz ve geçmiş olsun diyoruz.