Jack Andraka şu an sadece 15 yaşında. Ve henüz bu yaşta ölümcül ve saptanması zor olan pankreas kanserini saptayarak birçok hayat kurtaracak yeni ve çok ucuz bir method geliştirerek bilim dünyasını kendine hayran bıraktı.

Amerika?da Maryland?de yaşayan Jack Andraka?nın yakın bir tanıdığıni kaybetmesi kanser tespiti üzerine çalışmaya ilham verir. Jack cevap ararken pankreas kanserindeki ölümlerin çoğunun erken teşhis eksikliği yüzünden olduğunu farkeder ve bunun üzerine hızlı ve ucuz bir saptama yöntemi geliştirmek için kolları sıvar. Kanser hücreleri vücuda yayılıp büyümeden onları gözlemleyecek farklı methodlar üzerine düşünür.

 

Peki Jack?in dahiane fikri ona nasıl gelir?

North County Lisesi?ndeki bioloji dersinde gizlice okuduğu carbon nanotüpleri kullanım alanları üzerine bir makale okurken. Bunun üzerine Jack google da kanser biyokimyası ve nanotüpler üzerine google yardımıyla ulaştığı bilim dergilerinde araştırmalar yapar.

Teorisini laboratuvar ortamında denemek için Johns Hopkins Üniversitesi ve National Health Institute?daki çevrelere plan, program ve bütçesini belirten 200 mail atar ve 199?undan red cevabı alır. Aldığı tek olumlu cevap attığı 200. mailden, Johns Hopkins Üniversitesi Tıp Fakültesi?nde patholoji , onkoloji, kimya ve biyomedikal profesörlüğü yapan Dr. Anirban Maitra?dan gelir.

Burdaki araştırmasının sonucu ise kanseri tespit eden kaıt sensörlü (yani çevresinden aldığı tetiklere göre renk değiştiren) çubuk şerittir. Bununla pankreas kanserlerinde artış gösteren mesothelin hücresini tespit eden Jack?in testi %90 oranında olumlu cevap verir. Normal testlere nazaran 168 kere daha hızlı ve 26,000 kere daha ucuzdur.

Baltimore Sun?a konuşan Prof. Maitra ise Jack Andraka?nın geleceğinden çok umutlu: ?Ileride onunla ilgili çok haber duyacaksınız. Laboratuvarımdakilere ?Thomas Edison ve onun ampülünü düşünün? diyorum. Bu çocuk zamanımızın Edison?u. Daha ondan çok ampül gibi fikirler çıkacağını göreceksiniz.?

Jack?in babası ise ?Biz çok atletik bir aile değiliz. Çok fazla amerikan futbolu ya da baseball oynamayız. Bunun yerinde evimizde birçok bilim dergisi bulunur. Masada beraber oturur insanlara fikirlerin nasıl geldiği ve bizim nasıl farklı yaklaşabileceğimiz üzerine düşünürüz.?

Jack projesiyle 2012 Intel Bilim Festivali birincisi seçilir ve yaptığı keşifle Gordon E. Moore Ödülüne layık görülür.

(Jack’in abisi Luke Andraka 2010 yılında çevre kirliliği üzerine yaptığı bir projeyle Intel ISEF’de (International Science and Engineering Fair) 1. lik ödülü elde ederek 96,000$’lık ödülün sahibi olmuş ve 2011 yılında MIT THINK (Technology For Humanity guided by Innovation, Networking and Knowledge) Award’a layık görülmüştür.

Jack?in durumuna bir de farklı boyutlardan yaklaşırsak, ortada bir motivasyon faktörünün olduğunu (tanıdığını kaybetmesi) ve bir problemin olduğunu görürüz. Jack problemi saptar (ölümlerin çoğunun başlıca sebebi olan erken teşhis eksikliği) ve bunun üzerine çözümler üretir. En uygun gördüğü çözümü ise laboratuvar ortamında hayata geçirir. Bizce buradaki en önemli faktör istektir. Jack?i kanser üzerine calışma yapmağa iten ve çevresine 200 mail attıran aynı isteği bugün gerçek olmuş ve yılda 10,000?lerce can alan pankreas kanserinin erken tespitinde kullanılmaya başlanmıştır. Jack’in durumunu bir kenara bırakırsak Türkiye’de de ileride bilim ve teknoloji üzerine daha çok yarışmaların ve yatırımın yapılmasını, genç beyinlerin bu alanlara daha çok teşvik edilmesini umarız…

Jack’in ödülünün çoşkusu ve hikayesi

Jack Andraka çalışmasını anlatıyor: